Gdy zapada zmrok, z zakamarków prześwietlonych drzewostanów liściastych wylatują nosorożce... rohatyńce nosorożce - jedne z największych europejskich chrząszczy, mierzące nawet ok. 4 cm długości!

Rohatyniec nosorożec (Oryctes nasicornis) to gatunek dość trudny do obserwacji, ponieważ uaktywnia się przeważnie po zachodzie słońca. Wtedy to od czerwca do sierpnia można usłyszeć wydobywającą się spod jego pokryw skrzydłowych, ciężką, basową melodię. Odznacza się również wyraźnym dymorfizmem płciowym - tylko samce posiadają na głowie charakterystyczny wyrostek, służący im jako oręż w walce o samice. Dodatkowo to prawdziwy owadzi osiłek, który jest w stanie dźwigać ciężary nawet kilkaset większe od własnej wagi. W rozwoju rohatyńców istotną rolę odgrywają obumierające starodrzewy i mursz próchniejących drzew, w którym samice składają jaja. Do tego celu wykorzystują również trociny, ogrodową korę, odpady tartaczne, pryzmy kompostowe, a nawet stogi słomy. Rozkładająca się materia organiczna stanowi także pożywienie dla rozwijających się larw, które mogą osiągać długość aż do 12 cm! Larwy przepoczwarczają się dopiero po ok. 4 latach, w komorze o wielkości kurzego jaja, ulepionej z gliny bądź z trocin. Po przeistoczeniu pozostają w niej do późnej wiosny.

Rohatyńce w szczególności upodobali sobie Japończycy, którzy stawiają im pomniki, tworzą z nimi gry i komiksy czy ozdabiają ich wizerunkami ubrania. Chrząszcze są dla nich jak “domowe zwierzątka”, które można tresować i trzymać w akwariach. Ale to nie wszystko! W mieście Takasaki, chrząszcze mają nawet swój 9-dniowy festiwal - “Tydzień Żuka”, gdzie są wystawiane w zapasach. Walczą tam na niewielkim, drewnianym “ringu”, do momentu aż jeden z zawodników strąci z niego swojego rywala. Ulubieńcem wśród żukokształtnych wojowników jest rohatyniec herkules - największy z rohatyńców. Owady zainspirowały też Satoshiego Tajirę - twórcę serii gier “Pokémon”.  Wykreował on m. im. pokemona Heracross’a, który do złudzenia przypomina Japońskiego rohatyńca dwurożnego.

Bibliografia:

1. Gawroński R., Oleksa A. 2007. Nowe stanowiska rzadkich i zagrożonych chrząszczy (Coleoptera) z północnej Polski. Wiadomości entomologiczne, 26 (1): 5-14.

2. Kordylas A. 1986. Rohatyniec garbarz Oryctes nasicornis na Pobrzeżu Bałtyku. Chrońmy przyrodę ojczystą. nr 5 (wrzesień-październik), s. 71-72

3. Kowalczyk J.K., Kurzac T. 2003. Owady chronione, zagrożone i rzadkie Ogrodu Botanicznego w Łodzi. Biuletyn Ogrodów Botanicznych, Muzeów i Zbiorów.

4. Trzeciak A. 2018. Ciekawsze gatunki owadów z okolic Dębicy na Podkarpaciu. Wszechświat, 119(4-6):121-124.