Lista aktualności Lista aktualności

Grzyb o wielu obliczach

Huba to potoczna nazwa grzybów nadrzewnych i nadrewnowych, pojawiających się na korzeniach, pniach i gałęziach żywych drzew, jak i na martwym drewnie.

Wyraz huba został zapożyczony z języka staroczeskiego „húba”, „houba” i jest bliskoznaczny z polskimi określeniami: gęba, gębka. Kojarzymy je zazwyczaj ze zdrewniałymi kopytowatymi kształtami, przyrastającymi bokiem do drzewa, jednak w zależności od gatunku potrafią przybierać różne formy, kolory, struktury, konsystencje i wielkości. W Polsce występuje około 300 gatunków hub! Wiele z hub to groźne pasożyty drzewostanów. Wytwarzają enzymy, które wpływają na chemiczny rozkład najważniejszych składników drzew tj. celulozy i ligniny, często prowadząc do ich zamierania.


Huba to grzyby o wielu obliczach:
•    powodują destrukcję (zgniliznę) drewna, czyniąc ogromne szkody w leśnictwie, sadownictwie, przemyśle drzewnym czy budownictwie;  
•    są reducentami, pełniącymi ważną rolę w obiegu materii. Docenia się ich ważną funkcję, jako saprotrofów rozkładających martwą substancję organiczną i uwalniających pierwiastki do obiegu w przyrodzie;
•    są główną grupą organizmów (często jedyną) zdolną do zapoczątkowania rozkładu i dekompozycji wysokocząsteczkowych składników martwego drewna w lesie;
•    stanowią pokarm dla zwierząt i ludzi np. żółciak siarkowy, boczniak, żagiew łuskowata (spożywane po obróbce termicznej);
•    posiadają właściwości lecznicze, zawierają substancje działające: odkażająco, antybakteryjne, antybiotyczne, pomocne w stanach zapalnych i w walce z nowotworami. Sporządza się z nich wywary, napary lub dodaje do potraw;
•    były wykorzystywane do produkcji łatwo zapalającą się hubki (żagiew), służącej do rozpalania ogniska. Do dzisiaj, w niektórych regionach Polski (np. w Małopolsce), zachowała się tradycja przenoszenia ognia święconego przez kapłana w Wielką Sobotę za pomocą tzw. hub ogniowych. Młodzi chłopcy, odpowiednio wcześniej ścinali z drzewa hubę, suszyli i nawlekali na drut. W Sobotę Wielkanocną zapalali ją od poświęconego ognia w ognisku przed kościołem i tlącą nieśli do domu;
•    pigmenty uzyskiwane z owocników grzybów stosowano przy barwieniu skór przeznaczonych zarówno na obicia mebli, jak i na odzież;
•    pszczelarze, podczas wykonywania różnych prac w pasiekach, używali tlących się owocników grzybów nadrzewnych. Dym powodował uspokojenie pszczół umożliwiając spokojne wykonywanie prac;
•    dawniej, ludzie pracujący w lasach przywiązywali do pasa tlące się huby w celu odstraszania komarów i meszek. W tym samym celu, podczas noclegów, w obozowiskach rozkładano tlące się huby;
•    po wysuszeniu i wymrożeniu w zamrażalniku, huby są używane jako element dekoracyjny w bukieciarstwie, czy przy wytwarzaniu naturalnej biżuterii.