Asset Publisher Asset Publisher

Kto śpi do góry nogami?

Co robią nietoperze nocą i jakie dźwięki wysyłają?

Czy wiecie że, nietoperze potrafią latać, a nie są ptakami ?

Otóż tak, nietoperze należą do ssaków i jako jedyne ssaki są zdolne do aktywnego lotu. Prowadzą one nocny tryb życia. Bezszelestnie latają nocą, a odpoczywają w pozycji horyzontalnej lub śpią zwisając głową w dół. Taką możliwość zapewniają im dobrze rozwinięte tylne kończyny. Nietoperze, które są przystosowane do życia w ciemności, mają problem z orientacją w jasno oświetlonych miastach. Światła uliczne i reklamowe mogą je dezorientować, sprawiając że trudniej im znaleźć pożywienie, czy schronienie. Oczy nietoperza przystosowane są do małej ilości światła, więc obudzenie nietoperza 
w dzień może sprawić  ból.

Nietoperze zamieszkują wszystkie kontynenty, poza Antarktydą. Preferują wilgotny klimat. Na świecie występuje ok 1300 gatunków nietoperzy. W Polsce mamy obecnie 27 gatunków z trzech rodzin: podkowcowatych (Rhinolophidae), mroczkowatych (Vespertilionidae) i podkasańcowatych (Miniopteridae), zaliczanych do dwóch podrzędów: rudawkokształtnych (Pteropodiformes)
i mroczkokształtnych (Vesperitilioniformes). Wszystkie gatunki w Polsce są pod ochroną i prawie wszystkie gatunki wymagają ochrony czynnej.

Na głowie nietoperzy  znajdują się uszy. Wielkość uszu zależy od osobnika. Uszy nietoperza pełnią ważną funkcję naturalnego „radaru” – tzw. echolokacji. Zjawisko echolokacji pozwala nietoperzom nocą  polować i przemieszczać się. Wysyłają one dźwięki  (ultradźwięki)  niesłyszalne dla człowieka, które odbijają się od przedmiotów w pobliżu i wracają do ucha nietoperza jak echo. Zjawisko to pozwala na oszacowanie odległości nietoperza od ofiary. Tę cechę naukowcy odkryli zaledwie 50 lat temu. Dzięki prowadzonym badaniom zastosowanie ma detekcja ultradźwiękowa, czyli  metoda badania nietoperzy, pozwalająca na określenie częstotliwości dźwięków wydawanych przez poszczególne gatunki,
z zastosowaniem detektorów.

Np. nietoperze z rodziny  Vespertilionidae echolokują “przez pyszczek” – ich sygnał można porównać do wycinka sfery, natomiast Rhinolophidae echolokują “przez nos” i dzięki specyficznym naroślom
(tzw. podkowie) ich sygnał jest bardzo ukierunkowany i precyzyjny. Większość nietoperzy wytwarza dźwięki o częstotliwości 20 do 80 kHz, ale niektóre gatunki nawet od 120 do 210 kHz.

 

Bibliografia:

Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. (red.) 2014. Fauna Polski. Charakterystyka
i wykaz gatunków. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Cichocki W., Ważna A., Cichocki J., Rajska E., Jasiński A., Bogdanowicz W. 2015. Polskie nazewnictwo ssaków świata. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Kowalski K. 1955. Nasze nietoperze i ich ochrona. Polska Akademia Nauk, Kraków.

Kowalski M., Lesiński G. 2000. Poznajemy nietoperze. ABC wiedzy o nietoperzach, ich badaniu i ochronie. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy, Warszawa.

Krzanowski A. 1980. Nietoperze. Wiedza Powszechna, Warszawa.

Sachanowicz K., Ciechanowski M. 2008. Nietoperze Polski. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt.
Dz. U. z 2016 r. poz. 2183,

Encyklopedia Leśna: https://www.encyklopedialesna.pl/hasla/?t2f=nietoperze&w2f=hasla